Διλήμματα περί την λευκή ψήφο ...

Συντάκτης: Κωνσταντίνος Βλαχοδήμος (Diplomatiko Periskopio)

-

Το Φθινόπωρο το 2010 στις δημοτικές εκλογές είχα διατυπώσει ορισμένες σκέψεις γύρω από την λευκή ψήφο και την σημασία της σαν έκφραση απόρριψης του πολιτικού κατεστημένου με τα πλοκάμια του (1). Σχεδόν δύο χρόνια αργότερα είναι προφανές ότι δύο επιπτώσεις επεκράτησαν. Παρόλη την σημαντική παρουσία λευκών στις κάλπες η σημασία τους αγνοήθηκε επιδεικτικά συναθροίζοντας τα με τα άκυρα και την αποχή συμφώνα με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο και η διαχείριση της χώρας συνεχίστηκε με τις ίδιες καταστροφικές πολιτικές για να μας φέρει εδώ που είμαστε σήμερα. Σαφέστατη ένδειξη από το πολίτικο κατεστημένο ότι ενεργεί ερήμην της κοινωνίας.

 Η άλλη είναι η συνεχής υπενθύμιση μέσω των προσηρτημένων ΜΜΕ ότι βάσει του ισχύοντος νομικού πλαισίου η λευκή ψήφος κατασπαταλάται η υποβοηθά τάσεις ανεπιθύμητες για τον πολίτη. Θα ήταν χρήσιμο να παρατηρήσει κανείς με ποια επιμέλεια αποφεύγεται η αναφορά στην σημασία της λευκής ψήφου όταν σχολιάζονται οι δημοσκοπικές τάσεις αυτές τις ημέρες ενώ ενορχηστρωμένα blogs με μηνύματα σύγχυσης ξεπηδούν σαν μανιτάρια.

Ας κάνουμε λοιπόν μια προσπάθεια να δούμε πως διαγράφονται, σε αδρές, αλλά κατανοητές από τον κάθε ένα γραμμές, τα διλήμματα του απλού πολίτη για τις επερχόμενες εθνικές εκλογές. Μπορούμε να διακρίνουμε δύο επίπεδα διιστάμενων απόψεων.

Με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν τουλάχιστον οκτώ στους δέκα Έλληνες θέλουν να παραμείνουν στην ΕΕ, στο επίπεδο των “Μνημονίων “ διαμορφώνονται οι παρατάξεις υπέρ και αντί.

Στην πρώτη έχουν ταχθεί οι κορμοί του δικομματισμού που προσπαθούν απεγνωσμένα να σβήσουν από τις μνήμες των πολιτών την πολιτική ιστορία μιας γενιάς που αυτοί με την συνενοχή και ακόμη υποστήριξη των μικρότερων πολιτικών σχηματισμών (τα ασήκωτα βαρίδια ) έγραψαν και να τους πείσουν ότι οι ίδιοι θα βγάλουν τη χώρα από τον τρομακτικό κοινωνικό βάραθρο που την οδήγησαν. Εν τούτοις παρά το γεγονός ότι οι παρατάξεις αυτές έχουν κομματικές οργανώσεις για να κυβερνήσουν, οι ενδείξεις είναι ότι ο απλός πολίτης δεν τους εμπιστεύεται καθώς γνωρίζει πλέον την φύση τους. Έχει αντιληφτεί ότι και αν ακόμη οι εμφανιζόμενοι σαν ηγετικές φυσιογνωμίες προβούν σε ειλικρινή απολογία για τα λάθη τους το πελώριο βαθύ κομμάτι των κομμάτων, που δεν ελέγχουν πραγματικά, παραμένει αμετακίνητο και αμετανόητο. Αλλά και πέρα από αυτό αντιλαμβάνεται τις τρομακτικές συνέπειες, γιατί αυτό το βαθύ μέρος των κομμάτων είναι και η μοναδική δομή της ηγεσίας της δημόσιας διοίκησης της χώρας και δεν μπορεί να αλλάξει από την μια μέρα στην άλλη.

Στο στρατόπεδο των αντί τα πράγματα δεν είναι τόσο καθαρά. Η ιδεολογική τους πανσπερμία, η έλλειψη πείρας και οργάνωσης για την διαχείριση του κράτους, οι υποφαινόμενοι σκοποί και οι διαπροσωπικές έριδες δεν αφήνουν πολλές ελπίδες για μια οποιαδήποτε αξιόπιστη μορφή συνεργασίας και άρα να τους εμπιστευτεί ο πολίτης το μέλλον του. Και τούτο παρόλο ότι κάνεις τους δεν προτείνει ανοικτά την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ σε αυτή τη φάση. Γίνεται εν τούτοις προφανές καθημερινά ότι η πολυδιάστατη οργή της κοινωνίας θα παρασύρει πολλούς πολίτες σε παραλογισμό μπροστά στην κάλπη.

Στην διάσταση της ιδεολογικής τοποθέτησης η καλύτερη εκτίμηση θα ήταν ότι οι κομματικοί σχηματισμοί έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους κάτω από τους κραδασμούς των ομαδικών αποχωρήσεων και συνδιαλλαγών. Το μόνο κόμμα με ασάλευτες ιδεολογικές αρχές είναι το ΚΚΕ που παραμένει ένα θλιβερό λείψανο μιας χρεοκοπημένης και ξεπερασμένης ιδεολογίας. Κατά συνέπεια, γεγονός για το οποίο η χώρα μας δεν είναι εξαίρεση, καμπάνιες στηριζόμενες σε καθαρά ιδεολογικές ρήσεις δεν φαίνεται να έχουν αντίκρισμα αυτήν την περίοδο.

Τέτοια διλήμματα βεβαίως τίθενται μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο μακροχρόνιας σκληρής αναδόμησης των συνθηκών διαβίωσης που είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι κύριες αποφάσεις για την διαχείριση του κράτους δεν λαμβάνονται πλέον από τις Ελληνικές αρχές αλλά από Ευρωπαϊκούς θεσμούς οι οποίοι εκπονούν σχετικά προγράμματα. Οι πιέσεις τους στο πολιτικό σύστημα να συμμορφωθεί γίνονται προφανείς. Σχεδιάζουν για την μεγίστη δυνατή προστασία των γενικότερων και όχι μόνων οικονομικών συμφερόντων πολιτών των χωρών τους παράλληλα με την ριζική αναδόμηση του Ελληνικού κράτους καθώς είναι επίσης γενικότερο συμφέρον τους η Ελλάδα να παραμείνει μέλος της ΕΕ ( Εδώ είναι που ο θεός της Ελλάδος βάζει το χεράκι του). Τα σχέδια αυτά έχουν βασικά δυο άπλες διαστάσεις όσο και αν ντύνονται σε πολύπλοκα οικονομικά μοντέλα, νοικοκύρεμα και επενδύσεις. Και έχουν βαρύτατες συνέπειες για την κοινωνία μας.

Η πρώτη διάσταση, προφανής, κραυγαλέα αναγκαία, αλλά εφαρμοζόμενη μέχρι εσχάτως μέσω του αναξιόπιστου πολιτικού κατεστημένου με τρόπο κοινωνικά άδικο για τους απλούς πολίτες έχει ήδη προχωρήσει πλην της μένει ακόμη δρόμος πολύς. Τα συνθήματα περί Βουλγαρίας και Μπαγκλαντές είναι για έξαψη πνευμάτων. Την πραγματικότητα θα την ανακαλύψουμε στο δρόμο όταν θα φτάσουμε στο σημείο να παράγουμε τουλάχιστον όσα καταναλίσκουμε.

Η άλλη διάσταση, των επενδύσεων που θα επιτρέψουν το δυναμικό της κοινωνίας μας να απελευθερωθεί και να δημιουργήσει έχει προφανώς ενεργοποιηθεί από τις Ευρωπαϊκές Δομές. Σχέδια και διαδικασίες εξεύρεσης πόρων και επενδύσεων εξελίσσονται παρά το γεγονός ότι το πολιτικό μας σύστημα σκόπιμα δημοσιεύει ελάχιστα για αυτές τις διαδικασίες καθώς οι προσπάθειες των ξένων προσανατολίζονται κυρίως στην ενεργοποιήσει του δυναμικού των πολιτών και όχι του κράτους τέρατος..

Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι βρισκόμαστε υπό κηδεμονία χωρίς αξιόπιστες εναλλακτικές και θα ήταν μια καλή βάση αν το παραδεχόμασταν για να σκεφτούμε για το μέλλον ρεαλιστικά και όχι με ευχολόγια και συνθήματα. Κηδεμονία λόγω σφαλμάτων μας από χώρες με τα πλέον προηγμένα δημοκρατικά πολιτεύματα στον πλανήτη μπορεί να γίνει μια μοναδική ευκαιρία για να ξαναφτιάξουμε το κράτος διατηρώντας τον πολιτιστικό μας χαρακτήρα αλλά με σύγχρονες μεθόδους διαχείρισης. Και χρειάζεται χρόνο, πολύ χρόνο.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο για να υπάρξει ελπίδα, πλησιάζοντας την κάλπη ο κάθε πολίτης πρέπει πρώτα να απαντήσει με ειλικρίνεια στον ίδιο του τον εαυτό για τις πράξεις του που οδήγησαν σε αυτήν την πολιτισμική μας κατάρρευση και την θέληση του να αλλάξει. Να παραδεχτεί ότι ο ίδιος απεδέχθη τις πολιτικές της καταστροφής και επέλεξε τους ανθρώπους που τις εισήγαγαν και εκτέλεσαν. Ο μοναδικός του στόχος πρέπει να είναι η καταδίκη της κοινωνικής και πολιτικής νοοτροπίας όλου αυτού του οικοδομήματος που θα απαιτήσει μεγάλες θυσίες που ξεπερνούν την οικονομική διάσταση. Η τιμωρία προσώπων για ιδιωτικά οφέλη είναι απολύτως αναγκαία αλλά ανήκει σε άλλη κατηγορία δράσης της κοινωνίας σε διαφορετική προτεραιότητα που είναι ούτως η άλλως δυνατή μόνον μετά την καταδίκη και αντικατάσταση του πολιτικού πλαισίου. Σαν επακόλουθο αυτής της αυτοκριτικής ο πολίτης έχει τέσσερις εναλλακτικές, όλες με σοβαρές και δύσκολες υλικές και ηθικές κυρίως συνέπειες: να στηρίξει ένα από τα μεγάλα κόμματα, να στηρίξει κάποιο από τα μικρότερα, να ψηφίσει λευκό η να απόσχει. Το τελευταίο, λόγω τις ιστορικής κρισιμότητας αυτών των εκλογών, θα ήταν απαράδεκτο για κάθε πολίτη που σέβεται τον εαυτό του και πονάει για τα παιδία του. Εκτός εάν δεν πιστεύει στην δημοκρατία.

Τι συνεπάγεται κάθε μία από τις εναλλακτικές;

Εάν αποφασίσει να στηρίξει ένα από τα μεγάλα κόμματα ουσιαστικά υποκλίνεται στο εκβιαστικό τους δίλημμα και δέχεται την διαιώνιση της Ελληνικής κοινωνίας μέσα στις μετά-Οθωμανικές της δομές και με τον εαυτό του σε ρόλο Καραγκιόζη, Χατζιαβάτη, μπάρμπα Γιώργη η σπανίως Κοτζαμπάση. Αρνείται να παραδεχτεί ότι όλα τα σημάδια συμπεριφοράς του πολιτικού συστήματος που έθρεψε ακόμη και σήμερα δείχνουν αμετάβλητες τις καταστρεπτικές του ιδιότητες για την χώρα. Κρυφά μέσα του πιστεύει ότι τα φαινόμενα απατούν, κάποιο θαύμα θα συμβεί και όλα θα επανέλθουν σε τάξη όπως την έζησε. Εφησυχάζει ότι δημόσια διοίκηση υπάρχει και το κράτος θα συνεχίσει να λειτουργεί. Αυτή είναι η μία εναλλακτική που δεν χρειάζεται μεγάλη επιπλέον προσπάθεια. Μετά την ψηφοφορία μπορεί να επιστρέψει στην πολυθρόνα του μπροστά στο κονσερβοκούτι. Μια και δεν είναι ανάγκη να κοινοποιήσει την ενεργεία του στους γύρω του μπορεί να ζήσει με τις συνέπειες μιας επιταχυνόμενης εξαθλίωσης όπως μέχρι σήμερα με μεγάλες πιθανότητες μιας επερχόμενης άτακτης χρεοκοπίας σε μερικούς μήνες όπως προμηνύουν οι Κασσάνδρες. Δηλαδή να συνεχίσει με το σύνθημα `δεν βαριέσαι ……` (5).

Εάν στηρίξει ένα από τα μικρότερα κόμματα σε μια δικιά του προσέγγιση των κινδύνων που εμπεριέχουν οι διακηρύξεις τους για τις εναλλακτικές τους πολιτικές υπό το πρίσμα των ήδη ληφθέντων υποχρεώσεων από την χώρα θα πρέπει να έχει συνειδητοποιήσει τις συνέπειες. Θα πρέπει να έχει πειστεί ότι το κυβερνητικό σχήμα που θα προκύψει για την διαχείριση του κράτους υπό τις παρούσες συνθήκες θα μπορέσει να επαναδιαπραγματευθεί κάτι που έχει ήδη συμφωνηθεί διακρατικά η σε αντίθετη περίπτωση να διαχειριστεί μια πιθανότατη άτακτη χρεοκοπία της οποίας τις συνέπειες ελπίζεται ότι έχει ήδη αντιληφτεί. Δηλαδή η πιθανή κατάληξη δεν διαφέρει πολύ από αυτήν της πρώτης εναλλακτικής απλώς διαδικαστικά μπορεί να αποβεί ποιό επιζήμια για την κοινωνία αφού θα την σπρώξει περισσότερο προς τα λαϊκιστικά άκρα. Ο πολίτης σε αυτήν την περίπτωση μπορεί εύκολα να πειστεί ότι θα μείνει αμέτοχος παρατηρητής αλλά είναι σίγουρο ότι θα βρεθεί προ εκπλήξεως γιαυτό.

Εάν ψηφήσει λευκό, καταδικάζοντας όλο το πολιτικό κατεστημένο και απαιτώντας την ριζική του αναδόμηση θα πρέπει να το πράξει εάν αποφασίσει να κάνει έναν μακρύ αγώνα.

Να αρχίσει απαιτώντας την εγκατάσταση και υποστήριξη μιας απολιτικής κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας από άτομα που δεν θα εμπλακούν στην πολιτική εις το μέλλον, την σύγκληση εθνοσυνέλευσης από πολίτες σεβαστούς στην κοινωνία χωρίς ανάμειξη στην πολιτική για την αναθεώρηση του Συντακτικού Χάρτη της χώρας και την διαχείριση του κράτους υπό την υπάρχουσα κηδεμονία μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την εγκατάσταση νέων πολιτικών δυνάμεων.

Πέρα από αυτό να πάρει τον κίνδυνο πολλοί από τους συμπολίτες του να διαλέξουν τις τρείς άλλες εναλλακτικές. Ο αγώνας αυτός δεν είναι αόριστος. Έχει συγκεκριμένες δράσεις όπως προτείνεται στα σχετικά άρθρα (2) (3).

Να αποφασίσει να ψηφίσει σε πρόκληση προς τον υπάρχοντα εκλογικό νόμο, στηριζόμενος στην υποχρέωση απέναντι στο τελευταίο άρθρο του Συντάγματος που απαιτεί από όλους μας την προστασία του από τις λαίλαπες των εξοθσιοθήρων. Παρόλο ότι το κατεστημένο θα προσπαθήσει να εφαρμόσει το νόμο που αυτό εισήγαγε για τις βολές του μια ισχυρή λευκή ψήφος δεν μπορεί να αγνοηθεί αυτή τη φορά όντας υπό κηδεμονία.

Να παραμείνει σε εγρήγορση ώστε οι πολιτικές εξελίξεις μετά τις εκλογές να λαμβάνουν πλήρως υπόψη το μήνυμα του. Το εάν μια τέτοια διαδικασία , που δεν φαίνεται απίθανη, θα μπορέσει να παραμείνει μέσα σε οριακά δημοκρατικά πλαίσια είναι ίσως το κρισιμότερο διακύβευμα πλην όμως η συμμετοχή στην ψηφοφορία με λευκό θα είναι η αδιαμφισβήτητη διαπίστωση της προσήλωσης στα δημοκρατικά ιδεώδη υπό τις κρατούσες συνθήκες.

Τέλος εάν απόσχει από την ψήφο, η στάση του θα είναι απλώς ένα βήμα βαθύτερα στην λάσπη της ανευθυνότητας από αυτόν που ψήφισε τον κρατούντα δικομματισμό. Αυτό ανεξάρτητα εάν εκπορεύεται από βαθύ προβληματισμό η από απελπισία. Είναι στους απελπισμένους που κυρίως απευθύνεται αυτό το άρθρο για να τους πείσει ότι η συμμετοχή τους στις κάλπες με λευκό είναι πολύ ποιο αποτελεσματική και υπεύθυνη συμβολή από την αποχή.

Πολλοί “ειδικοί” επιμένουν ότι η κατάσταση δεν έχει ελπίδες καθώς νέο ηγετικό δυναμικό δεν ανεδείχθη στο τέλμα του πολιτικού κατεστημένου προσθέτοντας ότι υπό τις παρούσες συνθήκες κάτι τέτοιο είναι πλέον αδύνατον. Αποσιωπούν την πρόκληση της υπάρχουσας δημόσιας διοίκησης και της κομματικής της εξάρτησης. Υποθάλπουν έτσι το κλίμα απελπισίας και ατολμίας για ενεργό συμμετοχή. Ευτυχώς υπάρχουν κάθε μέρα και περισσότεροι σχολιαστές στον αντίποδα που υπογραμμίζουν ότι το κλειδί του διακυβεύματος είναι η πρόθεση του απλού πολίτη να αποδεχτεί τα λάθη του και να αγωνιστεί.

Βεβαίως ολόκληρο το πολιτικό σώμα είναι χρεοκοπημένο έχοντας ξοδέψει και τα τελευταία ψιχία αξιοπιστίας. Βεβαίως και είναι αδύνατο κανείς να δει σήμερα το καινούργιο πολιτικό δυναμικό και ηγετικούς πυρήνες για την δημόσια διοίκηση. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Η κοινωνία έχει τέτοιο δυναμικό που θα αναδειχτεί μόνον όταν αυτή απορρίψει ολόκληρο το σημερινό κατεστημένο δίνοντας τους έτσι την νομιμότητα να δραστηριοποιηθούν και να αναλάβουν την ηγεσία. Ο πολίτης, ψηφίζοντας λευκό, δίνει μια τέτοια ευκαιρία. Το κάνει παίρνοντας πελώριο κίνδυνο να τους εμπιστευτεί για μια περίοδο έκτακτης κατάστασης πριν ακόμα τους γνωρίσει αφού κανείς δεν είναι σε θέση να διακρίνει τις λεπτομέρειες των μελλοντικών εξελίξεων. Θα στηριχτεί κατά ανάγκη στη πεποίθηση ότι έχει αξιόλογους συμπολίτες με ακέραιο χαρακτήρα και ικανότητες που θα προσφερθούν στην πατρίδα καθώς το παρών κατεστημένο που δεν έχει πλέον καμία ελπίδα επιτυχίας αμύνεται με νύχια και δόντια. Θα πρέπει επομένως να συγκρίνει αυτούς τους κινδύνους με τις άλλες εναλλακτικές. Τέλος θα πάρει το ρίσκο να υποθέσει ότι τα άλλα μέλη της ΕΕ θα υποστηρίξουν τις προσπάθειες του και οι ενδείξεις πληθαίνουν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί.

Εν κατακλείδι οι προσφερόμενες εναλλακτικές έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Διαμορφώνουν δραματικά διαφορετικές διαδρομές προ το μέλλον, από την παραμονή μας στον ιστορικό βούρκο της οθωμανικής ακινησίας, την περιπέτεια προς αδοκίμαστα πολιτικά συστήματα αναμνηστικά χρεοκοπημένων ιδεολογιών η αγώνα για εκσυγχρονισμό απορροφώντας τις παγκόσμιες πολιτικές εμπειρίες χωρίς υποχωρήσεις στις πολιτισμικές μας αξίες αλλά ακροβατώντας στα όρια δημοκρατικών διαδικασιών. Και για αυτό οι εκλογές είναι πραγματικά ιστορικές, μια μοναδική ευκαιρία να χτίσουμε την ελπίδα για το μέλλον των παιδιών μας.

Γνωρίζω ότι οι “πραγματιστές” θεωρούν τέτοιους συλλογισμούς ανεδαφικούς αλλά νομίζω ότι πολλοί πολίτες προβληματίζονται με τέτοιες σκέψεις ζυγίζοντας τις συνέπειες στο κοντινό και μακρύτερο μέλλον. Μόνο με την δέσμευση των πολιτών να αγωνιστούν το αποτέλεσμά των εκλογών θα μπορούσε να οδηγήσει σε συνθήκες της απαιτούμενης βαθύτατης κοινωνικής μετάλλαξης. Χωρίς ψυχρή λογική και επίπονες προσπάθειες για προστασία της κοινωνίας από την βία δεν υπάρχει ελπίδα. Και θα ήταν κρίμα να χάσει έτσι η κοινωνία μας την ωραιότερη πατρίδα του κόσμου. (4)

Επομένως, με συναίσθημα κοινωνικής ευθύνης οι κάπως ενήμεροι να συνδράμουν από σήμερα στόμα με στόμα στην σωστή ενημέρωση της κοινωνίας και ιδίως της νεολαίας για τα διλήμματα και όλοι στις κάλπες για την ελπίδα καθότι μετά την απομάκρυνση από αυτές αυτή τη φορά ουδέν λάθος αναγνωρίζεται.

 Diplomatiko Periskopio